จัดซื้อก่อสร้าง ต้องรู้!!
ท่อคอนกรีตเสริมเหล็กแต่ละชนิด
ท่อคอนกรีตเสริมเหล็ก เป็นส่วนประกอบที่สำคัญในการระบายน้ำ ลำเลียงน้ำเสียไปยังพื้นที่ที่ต้องการ สามารถใช้ท่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ระบายน้ำได้ทั้งในครัวเรือน ในโรงงานอุตสาหกรรม และถนน เป็นต้น
เพื่อประสิทธิภาพ ในการวางระบบท่อระบายน้ำ การเลือกท่อคอนกรีตเสริมเหล็ก ให้ถูกจุดประสงค์ที่ต้องการใช้จึงเป็นสิ่งจำเป็น รวมถึงควรคำนึงถึงหลักโครงสร้างการรับน้ำหนักและความเหมาะสม ทางด้านวิศวกรรมเป็นสำคัญ เพื่อให้โครงสร้างพื้นฐานสาธารณูปโภคได้มาตรฐาน และมีระยะเวลาการใช้งานที่คงทนยาวนาน
ดังนั้น ท่อคอนกรีตเสริมเหล็ก สามารถแบ่งประเภทตามลักษณะและจุดประสงค์การใช้งานได้ 4 ชนิด ดังนี้
1. ท่อปากลิ้นราง
ท่อคอนกรีตเสริมเหล็กแบบปากลิ้นราง (Tongue and Groove Pipe) :
ท่อปากลิ้นราง ถือเป็นท่อคอนกรีตเสริมเหล็กที่นำมาใช้งานอย่างแพร่หลายในงานวางระบบระบายน้ำทั่วไป โดยมีลักษณะเป็นท่อกลม เหมาะสำหรับงานระบายน้ำทั่วไปทั้งในอาคารบ้านเรือน โรงงาน และงานระบายน้ำเสียในถนน โดยการเลือกท่อประเภทนี้ ให้คำนึงถึงคุณภาพด้านการรับกำลังว่ามีมากน้อยเท่าใด หากงานก่อสร้างที่ใช้พื้นที่ไม่มีรถบรรทุกหนักวิ่งผ่านประจำ ก็สามารถใช้ท่อปากลิ้นรางคสล.และท่อชนิดไม่เสริมเหล็ก แต่ถ้าหากต้องคำนึงถึงการรับน้ำหนักหรือรับกำลังมากเป็นพิเศษ ก็ควรใช้ท่อปากลิ้นรางที่ผลิตตามมาตรฐานอุตสาหกรรม
2. ท่อปากระฆัง
ท่อคอนกรีตเสริมเหล็กแบบปากระฆัง (Bell and Spigot) :
ท่อปากระฆัง เป็นท่อคอนกรีตเสริมเหล็กที่ปากท่อบานออกมีรูปร่างคล้ายระฆัง ด้วยคุณสมบัติที่สามารถป้องกันการรั่วซึมได้ดี จึงมักนำมาใช้กับระบบระบายน้ำเสียที่เป็นมลพิษจากโรงงานอุตสาหกรรม โดยจะสวมแหวนยางไว้ระหว่างท่อเพื่อป้องกันการรั่วซึม และในด้านของคุณภาพการรับกำลัง ก็ให้เลือกท่อปากระฆังตามคุณภาพมาตรฐานอุตสาหกรรมที่ต้องการ
3. ท่อสี่เหลี่ยม
ท่อคอนกรีตเสริมเหล็กแบบสี่เหลี่ยม (Box Culvert) :
ท่อคอนกรีตเสริมเหล็กแบบสี่เหลี่ยม ระบายน้ำได้ในปริมาณมาก มีความคงทนแข็งแรง และรองรับน้ำหนักได้มาก ใช้ในงานระบบระบายน้ำบริเวณพื้นที่ลำคลอง หรือบริเวณที่มีการสัญจรด้วยรถยนต์ โดยแบ่งได้เป็น 2 ชนิด คือ ชนิดใช้บริเวณใต้ทางเท้า มาตรฐาน มอก.1164-2559 และชนิดใช้ใต้ผิวจราจรที่มีรถสัญจร เช่นถนนทางหลวง จะใช้ท่อที่มีมาตรฐาน มอก.1166-2559
4. ท่อดันลอด
ท่อคอนกรีตเสริมเหล็กแบบดันลอด (Jacking Pipe) :
ท่อดันลอด จะใช้สำหรับงานดันท่อโดยเฉพาะ งานดันท่อเป็นรูปแบบของงานวางระบบระบายน้ำ รวมถึงงานร้อยสายไฟใต้ดินที่กระทบต่อการจราจรและสิ่งแวดล้อมค่อนข้างน้อยเพราะไม่มีการขุดเปิดแนว แต่จะเจาะอุโมงค์ขนาดเล็กแล้วดันท่อลอดเข้าไป
ด้วยเหตุนี้ ท่อดันลอดจึงจะต้องมีความแข็งแรงเพียงพอที่จะรับแรงดันต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นน้ำหนักกดทับด้านบน แรงดันดิน แรงดันน้ำ และแรงดันจากแม่แรงไฮดรอลิคที่ใช้ในงานดันท่อ
ดังนั้น เห็นได้ว่าการเลือกท่อคอนกรีตเสริมเหล็กให้ถูกกับงานถือเป็นสิ่งที่สำคัญ เพื่อที่จะทำให้งานก่อสร้างระบบระบายน้ำนั้นๆ คงทนและได้มาตรฐาน